Notatki z konferencji "Współczesna Architektura Krajobrazu (WAK) 2023"
Tegoroczna edycja konferencji Konferencja Współczesna Architektura Krajobrazu 2023 organizowanej przez Stowarzyszenie Architektury Krajobrazu (SAK) była poświęcona tematowi Gleby. Gleby umożliwiają prowadzenie upraw, dostarczają energię i surowce, magazynują dwutlenek węgla, oczyszczają wody, regulują poziom składników odżywczych, pozwalają zachować różnorodność biologiczną i zwalczać szkodniki.
W strefie klimatycznej Polski 2.5 cm warstwa gleby powstaje ok. 500 lat (!)
Każde wystąpienie zanurzało słuchaczy w konkretny, niezmiernie ważny aspekt powiązany z tym ważnym geokmponentem, którym jest Gleba.
Wybrane myśli prelegentów:
🚩 JERZY NIESWADBA (MYKOFLOR). MIKORYZA - CZYLI O GRZYBACH, KTÓRYCH POTRZEBUJĄ ROŚLINY.
- Mikoryza ułatwia roślinie wegetację dzięki zwielokrotnionej powierzchni sytemu korzeniowego (około 1000x) i zwiększeniu potencjału systemu korzeniowego. Wielokrotne zwiększenie powierzchni chłonnej zamikoryzowanego systemu korzeniowego daje w efekcie optymalne zaopatrzenie w wodę i niezbędne do prawidłowego rozwoju składniki mineralne. Tą wielokrotność obrazują szwedzkie doświadczenia, w których pomiar grzybni na powierzchni 1 m2 lasu liściastego, wykazał łączną długość strzępek 8000 km.
- Gleba w miastach jest martwa. Mikoryzacja ożywia ją.
- Mikoryzowane drzewa są bardziej odporne na sól drogową.
- Mikoryzacja jest jednym ze skutecznych narzędzi przeciwdziałania suszy.
🚩 FILIP GOŁĘBIEWSKI (BIOFARMLAB). GLEBOWA SIEĆ POKARMOWA - ROLA I ZASTOSOWANIE W PRAKTYCE.
- O, Si, Al, Fe, C, Ca - pierwszą piątka najpowszechniejszych minerałów w glebie (najwięcej jest O i Si).
- Do 80% produkowanych cukrów przez rośliny skierowane są do gleby w celu przyciągania mikroorganizmów, które z kolei “karmią” rośliny składnikami odżywczymi (przez rozkładanie materii organicznej za pomocą enzymów).
- Niecień w swojej budowie ma stosunek węgla do azotu 100:1 (przeciętna bakteria 5:1).
- Nawozy sztuczne dają roślinom niezbędne składniki pokarmowe, jednak są zabójcze dla życia glebowego, zaburzając naturalną współpracę roślin i mikroorganizmów. Bakterii i grzyby biorą udział w tworzeniu gruzełkowatej struktury gleby (taka struktura tworzy dobre warunki dla penetracji korzeni roślin, zapewnia właściwe stosunki powietrzno-wodne i cieplne gleb, sprzyja gromadzeniu wód opadowych, zmniejsza erozję gleb).
- W zdrowej glebie z bogatym edafonem możemy zmagazynować w ciągu 6 lat tyle węgla, ile ludzkość wyprodukowała od czasu rewolucji przemysłowej. Jest to potężne narzędzie i waluta którą powinniśmy odkładać na konto, do gleby.
- Zasada regeneracji opiera się na takim wpisaniu się w rytm i puls przyrody, aby odpowiednim zarządzaniem powodować wzrost zawartości węgla w glebie i z każdym sezonem mieć więcej życia, a co za tym idzie - plonów. tylko taka ciągła poprawa może być prawdziwie odporna. w praktyce rolnej oznacza to wypas lub koszenie w fazie tuż przed kwitnieniem tak żeby wymusić na roślinie intensywną fotosyntezę.
- Nie ma sensu stosować środków chemicznych póki nie osiągniemy życia w glebie, a jak osiągniemy, to już nie będziemy musieli (stosować chemię).
- Kompost jest hodowlą organizmów tworzących kompletną sieć pokarmową, a nie sposobem na utylizację odpadów. Kompost ma być biologicznie kompletny. Kompost jest hodowlą organizmów tworzących kompletną sieć pokarmową, a nie sposobem na utylizację odpadów. Żeby zrobić dobry kompost trzeba wziąć 3 frakcji materiałów sadowych podzielonych ze względu na stosunek węgla do azotu: wysokoazotowe (oborniki, rośliny motylkowe - startują proces kompostowy, karmią bakterie), zielone (trawa, części warzyw - dla utrzymania temperatury), brązowe (suche liście, zrębki, karton - utrzymują strukturę i są pożywką głównie dla grzybów). Odpowiednia proporcja tych kompostów zapewnia odpowiedni rozrost bakterii lub grzybów.
🚩 MAŁGORZATA KUCIEWICZ I SIMONE DE IACOBIS (CENTRALA). LIŚCIÓWKA I PRZYWRACANIE HYDROBOTANIKI DO ARCHITEKTURY.
- Idea wykorzystania mikro oczek wodnych jako narzędzia do zachowania gatunków zagrożonych.
- Przyroda ma prawo do bycia w stanie spoczynku, do wyglądania “źle” czy “coś brudnego” i też do zamierania.
- “Ekspozytor brzydkich procesów”, “glebarium”. Tworzenie gleby może stać częścią życia publicznego.
- Problemem może być pozyskanie liściówki do donic.
🚩 MONIKA MICHALSKA. BIORÓŻNORODNOŚĆ JAKO TECHNOLOGIA REMEDIACJI GLEBY.
- Populacje dzikiej fauny i flory zmniejszyły się średnio o 68% w ciągu nieco ponad czterech dekad. 1 mln gatunków roślin i zwierząt jest zagrożonych wyginięciem w ciągu następnych dziesięcioleci.
- W 2022 r. Polska znalazła się w europejskiej czołówce, jeśli chodzi o liczbę projektów inwestycyjnych typu greenfield. Liczba gf projektów wzrosła o 16% z porównaniu z rokiem 2021.
- Inwestycje typy brownfield: dobra lokalizacja, jednak jeśli zostanie stwierdzone zanieczyszczenie na danym terenie wtedy prawnie (prawo ochrony środowiska) inwestor czy właściciel działki są zobowiązani teren oczyścić.
- Bioremediacja in-situ jest najbardziej oszczędna.
- Redukcja zanieczyszczeń za pomocą bioremediacji to średnio od ok. 50% dla mazutu do ponad 90% dla benzyn i olejów.
- Zaleta fitoremediacji - w najmniejszym stopniu zaburza równowagę biologiczną oczyszczanego środowiska, a nawet poprawia ją zwiększając bioróżnorodność mikrobiologiczną danego terenu. Minus - długoterminowość (potrzebne są lata).
- Rośliny metalofity m. in. wiążą metali ciężkie, wskutek czego nie ma pylenia.
- Nowe wprowadzenia prawne UE zobowiązują biznes do rzeczywistych działań dla zachowania/odbudowy bioróżnorodności i ograniczenia zanieczyszczeń środowiska.
- ESRS. Standardy E2 (zanieczyszczenia) oraz E4 (bioróżnorodność). Będą wymagały od firm aby raportować temat zarówno zanieczyszczeń, jak i bioróżnorodności + wyszczególnienie negatywnie wpływających na bioróżnorodność działań. To wymaga badań, konsultacji społecznych. To już nie jest nice to have, to jest must have. Raporty będą przedmiotem audytu.
Widzimy się za rok 🙂